میلگرد انتظار چیست + مزایا، 6 کاربرد میلگرد ریشه

میلگردها از جمله مقاطع متداول و نام آشنایی هستند که در تمام پروژه‌های ساختمان سازی بکار می‌روند. به آن معنا که با عبور از اطراف سازه‌های نیمه ساخته‌، به‌طور حتم یکی از انواع میلگردها را مشاهده خواهیم کرد. به عنوان مثال هنگامی که بخشی از میلگرد در سازه قرار داشته باشد و بخش دیگر آن از سازه بیرون زده باشد، میلگرد حاصله، میلگرد انتظار یا میلگرد ریشه خواهد بود. علت این امر که میلگرد به این شکل مورد استفاده قرار می‌گیرد، موضوعی است که در مقاله پیش رو قصد بررسی آن را داریم.

میلگرد انتظار چیست؟

میلگرد انتظار به انگلیسی Reinforcement Dowel یا Dowel rebar نام دارد و یکی از انواع میلگردهای فولادی بوده که برای اتصال مکانیکی میان اجزای تشکیل دهنده بتن یا دال بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از میلگرد انتظار سبب جلوگیری از شکست و ترک خوردگی گوشه سازه خواهد شد.

همچنین بکارگیری این میلگرد منجر به افزایش مقاومت سازه در پی محدودیت‌های بتن ریزی خواهد شد؛ چراکه در بعضی از مواقع در طی بتن ریزی امکان تشکیل درز سرد در لایه‌های مختلف و کاهش مقاومت و استحکام سازه وجود خواهد داشت.

به‌طور کلی استفاده از میلگرد ریشه سبب انتقال بار از عضوی بتنی به عضو کناری خواهد شد. برای اجرای آن نیز لازم است که بخشی از میلگرد به عنوان پایه و ریشه درون بتن کاشته شود و بخش دیگر از بالای بتن بیرون می‌ماند.

علت لزوم استفاده از میلگرد ریشه چیست؟

در بسیاری از سازه های بتنی، ساخت یک جا و یک باره عضوها امکان‌پذیر نیست. علت آن نیز به حجم بالای بتن مورد نیاز و محدودیت‌های اجرایی آن (که پیش‌تر اشاره کردیم) بازمی‌گردد. در چنین مواقعی قالب‌بندی و بتن‌ریزی هر عضو به شکل مجزا انجام می‌گیرد.

همان‌طور که اشاره در طی مراحل بتن ریزی، ممکن است درزهای سرد میان لایه‌های مختلف ایجاد شوند و نهایتا مقاومت سازه را کاهش دهند. برای جلوگیری از وقوع این مشکل، لایه‌های کناری به کمک میلگرد ریشه به هم‌دیگر متصل می‌گردد.

استفاده از این میلگرد در سازه سبب انتقال مناسب بار میان اعضای بتنی مجار و درزها خواهد شد و امکان انتقال عضو مجاور و بار ضربه‌ای ناشی از حرکت مستقل هر عضو، کاهش پیدا می‌کند. این میلگرد افزون بر آن‌که عملکرد درز را بهبود می‌دهد، از شکست و ترک‎خوردگی نیز جلوگیری می‌نماید.

به‌طور کلی از میلگردهای انتظار با اهداف زیر استفاده می‌شود:

میلگردهای انتظار منجر به بهبود عملکرد درزهای موجود در روسازی‌ها خواهند شد.

میلگردهای ریشه برای انتقال بار، میان یک عضو بتنی به عضو بتنی کناری مورد استفاده قرار می‎گیرند. به‌ نحوی ‌که دو بتن پشت سر هم با یکدیگر حرکت نمایند و تاثیر بارگذاری را با حرکتشان کم کنند.

میلگرد ریشه سبب کاهش گسلش درزها شده و از ترک‌ خوردگی گوشه‌‌ای جلوگیری می‌نماید.

میلگرد انتظار چگونه اجرا می‌شود؟

میلگرد انتظار در اتصالات عرضی فونداسیون قرار گرفته و هم‌گام با پی ساختمان و آرماتوربندی ستون انجام می‌گیرد. بخشی از این میلگرد درون یکی از صفحات بتنی قرار گرفته و بقیه آن به دال بتنی خواهد چسبید. روش اجرای این میلگرد به طور کلی به صورت زیر می‌باشد:

روش اول– در روش اول پیش از آن‌که بتن ریخته شود، میلگردهایی با طول کوتاه در پی ساختمان قرار می‌گیرند. روش اول صرفه اقتصادی بیش‌تری دارد.

روش دوم– روش دوم برخلاف نوع قبل، دارای هزینه بیش‌تری است. در این روش، سوراخ‌‌هایی در بتن ایجاد شده و با قرارگیری میلگرد انتظار، این سوراخ‌ها توسط مواد شیمیایی پر خواهند شد.

برای اجرای آن، باید محلی میان میلگردها و موقعیت قرارگیری خاموت انتخاب شود. یکی از نکات حائز اهمیت در کاشت میلگرد، عمق سوراخ است. هرقدر عمق سوراخ کم‌تر باشد، میان آرماتور و بتن اتصال درستی برقرار نخواهد شد. در مقابل، چنان‌چه عمق سوراخ زیاد باشد، اتصال بین بتن و آرماتور ضعیف‌تر می‌شود.

کاربردهای میلگرد انتظار شامل چه مواردی می‌شود؟

در بخش‌های مختلفی از یک ساختمان، میلگرد ریشه مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ادامه هر یک از این موارد را بررسی خواهیم کرد:

اتصال ستون به فونداسیون

میلگرد انتظار در ستون‌ قرار داده شده و بخشی از آن بیرون می‌‌ماند تا در بتن‌ ریزی فونداسیون به عنوان آرماتور بکار گرفته شود. این میلگرد برای انتقال بار از ستون‌ به فونداسیون کاربرد دارد.

اتصال دیوار برشی به ستون ها

میلگرد ریشه برای افزایش مقاومت دیوارهای برشی در برابر نیروهای برشی کاربری دارد.

اتصال دال به دال

از میلگردهای انتظار برای اتصال دال‌‌ها به هم‌دیگر و جلوگیری از جدا شدن آن‌ها استفاده می‌‌کنند.

کمک به اتصال تیر به ستون

این میلگرد برای افزایش مقاومت تیرها در برابر بارهای وارده کاربرد دارد. افزون بر موارد گفته شده، این میلگرد در اتصال دیوارها به یکدیگر، پلکان به سازه و المان های سازه ای به هم‌دیگر نیز استفاده می‌شود.

کاربرد در فونداسیون

فونداسیون یکی از مهم‌ ترین بخش‌ های هر سازه بوده که در پایین‌ ترین قسمت سازه قرار می‌گیرد. اصلی‌ترین وظیفه فونداسیون، توزیع بار در بخش‌‌هایی همچون دیوار و ستون می‌باشد. در این قسمت از سازه، وظیفه انتقال نیروهای فشاری و کششی به عهده آرماتورهای انتظار یا میلگرد ریشه خواهد بود.

کاربرد در فونداسیون باسکولی

میلگرد ریشه در فونداسیون باسکولی به جهت تقویت اتصال میان ستون یا دیوارهای موجود بر روی پی‌‌های باسکولی کارایی دارد. در این صورت، میلگردهای انتظار قبل از بتن‌ ریزی در محل فونداسیون جای‌گذاری و پس از آن به آرماتور طولی ستون یا دیوار وصل می‌گردند.

لازم است که طراحی و نصب میلگرد ریشه در فونداسیون باسکولی مطابق با استانداردهای مشخص انجام شود، تا عملکرد مناسبی از خود ارائه نماید.

میلگرد انتظار چه ویژگی هایی دارد؟

میلگرد انتظار در سایزهای 1.25 و 1.5 با طول حدودا 45 سانتی‌متر ساخته می‌شود. برای بکارگیری این محصول، لازم است میلگردها به فاصله 30 سانتی‌متری از یک‌دیگر در سازه قرار داده شوند. مشخصات فنی میلگردهای ریشه در جدول زیر آمده است:

ضخامت دال (میلی‌متر)قطر میلگرد (میلی‌متر)طول میلگرد (میلی‌متر)12520400150204501752545020025450225304502503045027530450

مزایای استفاده از میلگرد ریشه چیست؟

بکارگیری این میلگرد فولادی در سازه با مزایای زیر همراه می‌باشد:

جلوگیری از ترک خوردگی

تسهیل اجرای بتن ریزی

افزایش مقاومت دیوار برشی

جلوگیری از جداشدگی دال

بهبود مقاومت دیوار برشی

تسریع اجرای سازه

افزایش طول عمر سازه به جهت وجود اتصالات محکم

بهبود مقاومت تیر نسبت به بار وارده

مصرف بهینه میلگرد

کمک به جابه‌جایی بار از ستون به فونداسیون

بهبود توزیع بار در میان عضوهای گوناگون سازه

استفاده از میلگردهای انتظار چه معایبی به همراه دارد؟

استفاده از هر مقطع و محصولی همواره در کنار مزایا، معایبی نیز به همراه دارد که در ادامه این موارد را بررسی خواهیم کرد:

در شماری از سازه‌ها، امکان اجرای این میلگرد وجود نخواهد داشت.

نصب و اجرای آن دشوار و زمان‌بر می‌باشد.

تنظیم و تراز نمودن میلگردهای ریشه مشکل است.

میلگردهای انتظار در مقایسه با اتصالات فاق و زبانه دارای مقاومت کافی نیست.

محاسبه میلگرد انتظار ستون

محاسبه طول میلگرد انتظار مطابق با فرمول زیر پیش خواهد رفت:

50 × قطر میلگرد بر حسب میلی‌متر = طول میلگرد انتظار

به طور معمول طول میلگردی که بیرون گذاشته می شود، ۵۰ برابر قطر میلگرد است. برای نمونه برای میلگردی با قطر ۱۶ میلی متر، طول میلگرد انتظار برابر با (۵۰*۱۶) است. پس طول آن برابر با ۸۰۰ میلی متر است.

جمع بندیمیلگرد ریشه یا انتظار یکی از انواع میلگردهای مورد استفاده در ساختمان سازی است که استفاده از آن سبب انتقال بار از عضوی به عضو دیگر می‌شود و در اتصال دال به دال، اتصال فونداسیون، اتصال فونداسیون باسکولی و غیره کاربرد دارد و از شکستگی سازه جلوگیری می‌نماید.

منبع (Resource): What Are Dowel Bars

سوالات متداول

حداقل طول میلگرد انتظار ستون چقدر است؟

حداقل میزان این ستون 40 سانتی‌متر می‌باشد.

میلگرد انتظار فونداسیون چیست؟

میلگرد انتظار در فونداسیون وظیفه انتقال نیروهای فشاری و کششی را بر عهده دارد.

نحوه محاسبه میلگرد انتظار چگونه است؟

محاسبه این میلگرد از ضرب قطر در عدد 50 صورت می‌گیرد.

تنظیم و نگارش : نسترن اله بخشی

میلگرد انتظار چیست + مزایا، 6 کاربرد میلگرد ریشه

منبع